Tijd om vakanties te spreiden
Het is lang geleden dat ik in de collegebanken zat, maar in de huidige Corona tijd denk ik er nog geregeld aan terug. Bij het vak vrijetijdseconomie kwamen vakantie modellen aan de orde en de ‘RoVak’, wat stond voor Roterende Vakantie, maakte indruk op mij. Dit Vlaamse model was bedacht als middel tegen werkeloosheid eind zeventiger jaren. Voor wie er meer over wil weten, er is nog wel wat online over terug te vinden.
De RoVak ging uit van de methodiek van negen maanden werken en vervolgens drie maanden vakantie en dat doorlopend. Als je de gehele Europese bevolking volgens dit principe vakantie geeft, verdwijnen de pieken en verlengen de seizoenen bijna als vanzelf. Natuurlijk is het lastig als je als winterliefhebber in de zomer vrij hebt of andersom, maar door het roulatiesysteem komt het eens goed en kun je drie maanden op wintersport.
De praktische uitvoerbaarheid van de RoVak is beperkt maar het helpt op een andere manier naar de inrichting van onze vakanties te kijken, iets wat nu heel erg nodig is. Uit cijfers van NBTC-NIPO blijkt dat door Corona veel minder Nederlanders (lange) vakantieplannen hebben voor de zomer dan vorig jaar, niet naar het buitenland maar (vooralsnog) ook niet in Nederland. Iedereen hoopt dat er straks ruimte komt om ontspannen(der) te reizen, bijvoorbeeld in de herfst- of kerstvakantie. Je ziet het al gebeuren, iedereen wil massaal tegelijk weg met alle gevolgen van dien.
We kunnen deze COVID-19 periode aangrijpen om onze vakantie systematiek anders in te richten en dan vooral vanuit het onderwijs. Natuurlijk vraagt dat weer wat van de scholen maar we hebben ook gezien hoe flexibel en inventief zij zijn. Geef scholieren en studenten, net als nagenoeg alle werkenden, vrij opneembare vakantiedagen (en natuurlijk ook het onderwijzend personeel dat dan niet meer aan dure vakantieperiodes is gebonden). En laten we er dan maar gelijk mee beginnen!
Op 1 juli a.s. start het nieuwe schooljaar dat loopt tot en met 30 juni. Vanaf die dag heeft iedereen vrij opneembare vakantiedagen. De vaste zomervakantie 2020 vervalt waardoor gezinnen met schoolgaande kinderen niet verplicht thuis hoeven te zitten omdat hun vakantie niet mogelijk is. Als ze willen kunnen ze ook kiezen voor een vakantie (in eigen land) maar zijn veel flexibeler.
Met deze aanpassing krijgt de vrijetijdssector weer enig perspectief. Vakantiegangers hoeven niet meer in enkele vakantieweken te worden gepropt. De piekbelasting bij reisaanbieders, carriers etc. maar ook voor bestemmingen (‘overtourism’) wordt beperkt waardoor wonen en bezoeken structureel beter in balans kunnen komen. Bestemmingen moeten wel ruimte creëren om bezoekers op wellicht andere tijden te ontvangen dan tot voor kort. Overheden moeten ondernemers faciliteren om in te kunnen spelen op de veranderende vakantiepatronen, bijvoorbeeld door aangepaste regelgeving over openstellingen.
Kortom, een oplossing die op korte termijn het Corona leed kan verzachten en op lange termijn kan bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van bestemmingen en de vrijetijdssector.
Eduard Pieter Oud
Specialist Toerisme & Citymarketing
