Meer Festivals en concerten 2023

Meer festivals en concerten in 2023 maar sector niet zorgenvrij

Meer festivals en concerten in 2023, maar de sector is niet zorgenvrij. Dat was de conclusie die we medio januari presenteerden in een volgepakte kelderzaal van de Oosterpoort. Traditioneel presenteerden we samen met de Vereniging van Evenementenmaker (VVEM) de nieuwe festival- en concertcijfers over 2023 tijdens Eurosonic Noorderslag in Groningen.  

Festivals  

Het aantal kunst- en cultuurfestivals met minimaal 3000 bezoeken, het aantal criterium dat wij hanteren, steeg met 3%. Het aantal bezoeken nam echter met 10% af. De lagere bezoekaantallen kwamen volledig op het conto van vrij toegankelijke festivals waarvan het aantal bezoeken met ruim 20% afnam. Dat komt voornamelijk doordat meerdere grote, gratis toegankelijke festivals in 2023 niet doorgingen of soms zelfs definitief zijn gestopt. Mede door hoge kosten, vrijwilligerstekorten en strengere eisen op het gebied van veiligheid en duurzaamheid geven steeds meer organisatoren er de brui aan.  

In 2023 werden er 6% meer festivaltickets verkocht. Daardoor steeg de ticketomzet naar boven het half miljard euro (€ 506 miljoen). Desondanks staan de marges onder druk, met name door de forse stijging in de kosten van o.a. personeel en materialen. De verschuiving van festivals vanuit de drukke randstad naar andere regio’s, zette in 2023 verder door. In Noord-Brabant vinden nu evenveel festivals plaats als in Noord- en Zuid-Holland. Qua bezoekaantallen valt met name de daling in Noord-Holland op: -14% in de periode 2018-2023. 

Concerten

De markt voor grote concerten wist in 2023 het hoge niveau van 2022 niet alleen vast te houden, er was zelfs sprake van een lichte groei. In 2022 maakte de markt een grote sprong voorwaarts, vooral dankzij de inhaalvraag van door corona afgelaste concerten. In 2023 was er voor een deel nog steeds sprake van een corona gerelateerde inhaalvraag. Maar grote concerten in onder andere Ziggo Dome, Rotterdam Ahoy en de Johan Cruijff ArenA zijn ook gewoon in trek bij het grote publiek. Dat blijkt duidelijk uit de cijfers.

Stadionconcerten (30 in 2023, 18 in 2022) waren grotendeels verantwoordelijk voor de groei van de concertsector. Indoor- en greenfieldconcerten blijven min of meer gelijk. In 2023 werden er 10% meer concerttickets verkocht, waardoor de omzet steeg naar bijna € 290 miljoen (+18% ten opzichte van 2022). 

Sector ondanks zorgen positief gestemd over 2024 

Bijna 60% van de betrokken partijen uit de sector ziet 2024 zonnig tegemoet. Dat blijkt uit de jaarlijkse industry-scan van Respons onder met name organisatoren en accommodaties. Het publiek bij de sessie op ESNS was echter minder positief over het komende jaar. Net als in de peiling, maken zij zich zorgen over de kostenontwikkeling, maar ook over de vrijwilligers en de maatregelen van de overheid. Op de slotvraag over de verwachtingen van het aantal festivals en concerten in 2024 was de zaal redelijk unaniem: meer concerten, minder festivals.  

Monitor Festivals en Concerten

Veel meer uitgebreide analyses en trends over festivals en concerten in de online monitor festivals en concerten in 2023. Deze is via ‘Mijn Respons’ toegankelijk voor abonnees. Ook is via ons dashboard Events Insights toegankelijk, onze tool waarmee je zelf analyses maakt op basis van onze enorme database met diverse soorten evenementen.

 

Lex Kruijver,

Dataspecialist Evenementen

Festivals en concerten 2023 ESNS

Quickscan kermissen 2024

Wat zijn uitkomsten van onze quickscan kermissen 2024? In december 2023 vulden honderden organisatoren van evenementen onze vragenlijst in over de verwachtingen en uitdagingen voor 2024. We deelden de sector brede uitkomsten op onze site. Voor enkele categorieën verzamelden we specifieke informatie waaronder de kermissen.

Kermissen in cijfers

Als we kijken naar de hoeveelheid kermissen die meer dan 5000 bezoeken genereren, dan zien we dat er in 2019 261 plaatsvonden. In 2022 zagen we een lichte groei naar 267 maar in 2023 een daling naar 247. Ook de bezoekaantallen tonen een dalende trend van respectievelijk 9,8 miljoen in 2019 naar 8,5 miljoen in 2022 en 8,3 miljoen in 2023. De coronajaren laten we buiten beschouwing, maar we weten dat 2021 in verhouding een positief jaar was omdat kermissen als een van de weinige evenementtypen door konden gaan.

Fors minder positief dan in 2023

De organisatoren van kermissen zien 2024 veel minder zonnig tegemoet dan organisatoren van andere typen evenementen. Slechts 39% is positief en maar 11% zeer positief. Met 50% (zeer) positief zijn de kermissen somberder dan de 63% voor de totale evenementensector. 17% van de kermisorganisatoren is negatief waar dat vorig jaar nog 0% was. Voor evenementen in het algemeen is nu 7% (zeer) negatief.

Algemene uitdagingen kermissen 2024

In de onderstaande grafiek zijn in de kolommen de gemiddelden per onderwerp weergegeven waarbij 2,5 staat voor neutraal. Alles daarboven betekent dat er een zekere impact wordt verwacht en alles daaronder dat de gevolgen voor de sector beperkt zijn.

Voor organisatoren is de prijsontwikkeling nog steeds het grootste zorgpunt, zowel algemeen met een 3,2 als voor personeel met 3,1. Dit is wel een forse verbetering ten opzichte van de uitkomsten in 2023 met respectievelijk 4,1 en 3,6. Ook lijkt het gebrek aan medewerkers minder zorgelijk dan vorig jaar: 2,2 versus 3,4. Op deze vlakken zien de organisatoren van kermissen 2024 positiever in dan hun collega’s van andere event types.

Wat betreft het aantal bezoekers en/of exploitanten zien we bij de kermissen met een 2,8 een minder positief beeld dan de 2,5 voor het totaal van de sector. Voor de bezoekaantallen is dat verklaarbaar vanuit de dalende bezoekaantallen sinds 2019 zoals eerder vermeld.

Organisatoren van kermissen drukker om het gebrek aan fysieke ruimte dan we elders zien: 2,6 versus 2,3. Dat is te verklaren door de verdichting van met name binnensteden maar is vooralsnog niet de grootste uitdaging. Dat geldt nog minder voor het effect van de mondige bewoners met een score van 2,2. Het is voor het eerst dat we deze vragen stellen.

Gevolgen van overheidsmaatregelen

Organisatoren van kermissen kijken minder negatief naar de gevolgen van de regelgeving dan vorig jaar. Alleen bij de gevolgen van milieumaatregelen zien we een kleine groei in zorgen, alle overige onderwerpen laten een daling zien. De zorgen hierover zijn dit jaar veel meer in lijn met die van het totaal van organisatoren, waar de kermisorganisatoren vorig jaar fors nog negatiever waren dan hun collega’s.

Alleen over de gevolgen van de omgevingswet zijn de kermissen iets positiever dan bij onze quickscan 2023. Over de gevolgen van de stikstof- en milieuregels komt eenzelfde beeld en over de veiligheidseisen en de vergunningsvoorwaarden denken kermisorganisatoren iets minder positief.

Verdere verdiepingen

Deze quickscan kermissen 2024 is een verdieping van onze algemene quickscan evenementen 2024. Ook voor de branches vak- en publieksbeurzen, festivals & concerten en sportevenementen hebben we vergelijkbare verdiepende informatie. Deze is alleen toegankelijk via ‘Mijn Respons’ voor abonnees van deze respectievelijke monitoren. Interesse in deze uitkomsten? Neem dan nu een abonnement op onze monitoren of een van onze andere dataproducten.

Eduard Pieter Oud
Specialist evenementen onderzoek

Festivals en concerten, oeps of oké?

“De cijfers van grote festivals en concerten van 2023: ‘oeps’ of ‘oké’?” was de titel van de sessie die onze specialist Lex Kruijver verzorgde op het Congres Podia Festivals & Evenementen (CPFE) onlangs in Utrecht. De presentatie ging over kunst- en cultuurfestivals en (grote) concerten vanaf 3.000 bezoeken.   

FESTIVALS 

Record aantal festivals 2022 

In 2022 waren er ruim 1200 festivals die 28,5 miljoen bezoeken trokken, een record. De stijging kwam mede door de vele nieuwe festivals, waarvan 75% eigenlijk al in 2020 of in 2021 hadden moeten plaatsvinden. Ook de after corona trend “we mogen weer” zorgde voor een stijging in festivals en festivalbezoek. Het record kwam volledig op het conto van muziekfestivals. Het aantal beeldende kunst- en theaterfestivals was minder. Binnen het genre muziek deden vooral popfestivals (+40%) het uitstekend. Wat verder opvalt is dat de stijging bij de festivals volledig aan  entreeheffende festivals kan worden toegeschreven. Het aantal vrij toegankelijke festivals nam met 3% af. Het onderstreept dat vooral vrij toegankelijke festivals het lastig hebben.  

Aantal festivals en festivalbezoeken 2019-2023
Noord Brabant schuift verder op 

De Provincie Noord-Brabant is in aantallen festivals nu de 2e festivalprovincie van Nederland. Noord-Holland staat op de eerste plaats, Zuid-Holland staat op drie. In bezoekaantallen blijft Zuid-Holland Noord-Brabant nipt voor, maar het verschil is kleiner geworden ten opzichte van 2019. In de top 10 grootste gemeenten (aantallen festivals) staan drie Noord-Brabantse gemeenten en Breda staat op plek 11. Circa 40% van alle festivals in de top 10 grootste gemeenten plaats, iets minder dan in 2019.  

Ticketomzet en bijdragen sponsors, fondsen en overheid hoger 

In 2022 steeg de omzet aan verkochte festivaltickets met 37%. Dit was het effect van een hogere gemiddelde ticketprijs (+14%) en een stijging in volume (meer bezoekers entreeheffende festivals). Sponsors en private fondsen gaven in 2022 rond de € 5 miljoen meer uit dan in 2019. Vanuit publieke middelen ging er € 76 miljoen naar de festivals, een plus van € 13 miljoen vergeleken met 2019. Vooral de rijksoverheid en de provincies gaven meer uit. Zo lagen de rijksbijdragen vanuit de culturele basisinfrastructuur (BIS) en de rijksfondsen in 2021-2024 hoger dan daarvoor. In absolute bedragen zijn de gemeentelijke bijdragen het hoogst (€ 36 miljoen). De procentuele stijging was hier slechts 4%, een stuk lager dan de inflatie.  

2023 geeft ander beeld 

De voorlopige cijfers van 2023 geven een heel ander beeld. Het aantal festivals daalt naar ca 1150, Dat is fors lager dan in 2022 maar nog wel hoger dan in 2019. Dat geldt niet voor de bezoekaantallen. Met bijna 26 miljoen bezoeken ligt dit 1,5 miljoen onder het niveau van 2019. Het aantal nieuwe festivals, een belangrijke indicator, ligt in 2023 met slechts 32 nieuwe festivals historisch laag. De daling zien we zowel bij vrij toegankelijke als entreeheffende festivals. De afname bij vrij toegankelijke festivals is wel groter (-/- 10%). Het aantal bezoeken van vrij toegankelijke festivals daalde met 2,5 miljoen.  Buitenfestivals, zowel entreeheffend als vrij toegankelijk, kwamen in 2023 verder onder druk te staan. Het aantal unieke festivallocaties was 11%  lager dan in 2019.  

Aantal bezoeken festivals entreeheffend en vrij toegankelijk 2019 - 2023

CONCERTEN 

Ook concertcijfers naar recordhoogte in 2022 

Met 319 concerten, 4,3 miljoen bezoeken en 4,2 miljoen verkochte tickets gaat 2022 de boeken in als een absoluut topjaar voor concerten. En dat terwijl er in de traditioneel drukke concertmaanden januari, februari en deels ook nog maart vanwege coronamaatregelen geen optredens waren. De stijging van 40% werd deels veroorzaakt door ruim 100 inhaalconcerten uit 2020 en 2021. Door de stijging in bezoek van de grote concerten, is dit segment (3.000+) voor het eerst groter dan de kleine concerten (tot 3.000 bezoeken). Uit de jaarlijkse cijfers van de Vereniging van Poppodia en -Festivals (VNPF) blijkt dat ruim 8.500 concerten in totaal 3,2 miljoen bezoeken genereerden. De forse stijging liet de kassa’s rinkelen bij de grote organisatoren en venues. De ticketomzet steeg met 46,6%, overige bestedingen (vooral eten en drinken) nam met bijna 70% toe. 

Aantal concerten en concertbezoeken 2019 - 2023

Venues en organisatoren 

Concertaccommodaties zoals de Ziggo Dome, AFAS Live en Ahoy/RTM zijn grotendeels verantwoordelijk voor de grote stijging in concerten en bezoeken. Maar in 2022 was er ook bijna een verdubbeling van het aantal greenfield-concerten. Daar kwam ruim een miljoen meer bezoeken op af dan in 2019.  

Het aantal organisatoren nam in 2022 met een derde toe ten opzichte van 2019. De stijging komt door verbreding van concertgenres (o.a. hiphop, Indiaas, Turks, klassiek). Maar ook het aandeel Nederlandse artiesten stijgt, met een aantal nieuwe toetreders tot de concertmarkt als gevolg. Het marktaandeel van de 5 grootste concertorganisatoren is in de periode 2015-2022 met 7% gestegen.   

Concerten naar soort venue 2019 - 2023

Ook hoog niveau in 2023 

Uit de voorlopige cijfers van 2023 blijkt het aantal concerten op eenzelfde hoge niveau te liggen als in 2022. Bezoekaantallen liggen een miljoen hoger, met name door de vele stadionconcerten (30). Nog nooit zagen we zoveel stadionconcerten in 1 jaar.  De publieke buitenruimte blijkt een uitdaging als het gaat om concerten wat er mede de oorzaak van is dat het aantal buitenconcerten afnam. Binnen blijft ten opzichte van 2022 gelijk. Bij de accommodaties profiteert Ahoy van de uitbreiding van het complex met de RTM Stage. De combinatie Ahoy/RTM realiseerde het hoogste aantal concertbezoeken na de Ziggo Dome.  

 Analyse

Voor dit artikel is gebruik gemaakt van de gegevens uit de database van Respons. Via Respons Events Insights is het mogelijk om eigen analyses te maken van (de verschillende categorieën in) de evenementensector. Uitgewerkte gegevens, trends en ontwikkelingen bij de festivals en concerten is terug te vinden in de online monitor.

Lex Kruijver
Specialist evenementen

Destinaties op sportshirts

Nu de Tour de France is afgelopen, krijgen we weer minder destinaties op sportshirts op TV te zien. Namen als UAE (Verenigde Arabische Emiraten), Bahrein, Astana (Kazachstan) en Israël Premier Tech waren, als naamgevers van wielerteams, de afgelopen drie weken prominent in beeld. Maar ik zag ook de Franse regio Vendée voorbij komen op het tricot van het team Total Energie. Deze sponsoring is niet nieuw. Sommige teams bestaan al jaren, en ook in een verder verleden zagen we destinaties op sportshirts, niet alleen in het wielrennen.

Grote vraag is wat bestemmingen als regio’s, steden of landen willen bereiken met deze vorm van sponsoring. Gaat het om naamsbekendheid of  kan het tonen van je plaats- of regionaam op een sportshirt werkelijk bijdragen aan het realiseren van city- of destinatiemarketing doelen?

Naamsbekendheid

Een aantal jaren terug paste een naamsvermelding van een destinaties op sportshirts bij de toenmalige visie op promotie van vooral toeristische bestemmingen. Ameland koos er destijds voor om haar naam op de achterkant van het shirt van de FC Groningen te zetten. De toenmalige marketing/VVV directeur gaf als eenvoudige verklaring dat de naam van zijn eiland zo bij miljoenen mensen zichtbaar werd en de naamsbekendheid zou stijgen. Het was de tijd waarin we om die reden ook op een beurs stonden of adverteerden in bladen met een groot bereik als de ANWB Kampioen of de Duitse WAZ (krant). De activiteiten droegen, daar waren we tenminste van overtuigd, bij aan het aantrekken van (toeristische) bezoekers.

Sinds die tijd heeft ons vakgebied (destinatie-/citymarketing zich enorm ontwikkeld. Inmiddels gaat het om het bouwen van een merk op basis van een uitgekiende marketingstrategie voor je destinatie/plek vanuit merkwaarden, doelen en doelgroepen en om imago. Ook bij ‘sportswashing’ gaat het om het creëren van een positief beeld van een land, regio of stad, om imago. Het gaat dus verder dan alleen maar naamsbekendheid of aantrekken bezoekers en lijkt daarmee op moderne citymarketing.

Voetbal

In het voetbal zien we ook destinaties op de sportshirts. De simpele boodschap ‘Visit Rwanda’ was te zien bij Arsenal en Paris Saint Germain en in Nederland staat Curaçao op de mouw van Ajax. Het lijkt de aanpak van jaren geleden gericht op naamsbekendheid en het aantrekken van bezoekers. Het lijkt iets anders omdat we het tegenwoordig omschrijven met ‘het richten op de awareness fase van de customer journey’ voor (toeristisch) bezoek, maar is het eigenlijk niet.

Maar met Brainport Eindhoven op de borst van de PSV spelers en Maastricht Region op die van MVV gaat het niet om bezoekers maar om het versterken van het zakelijk profiel van het gebied, de B van bedrijven dus. Creatief is de vermelding onverwachtehoek.nl op de shirts van de Graafschap waarbij de Achterhoek als woonplek wordt geprofileerd, de B van bewoner dus. Naast bezoeken aandacht voor wonen en werken en vanuit die gedachte brede citymarketing.

Past het?

Maar vraag blijft wel of het past bij wat je wilt bereiken. Is het een onderdeel van je marketing- en brandingstrategie? Bereik je op deze manier de gewenste doelgroepen? Draagt het bij aan het realiseren van je doelstellingen? Kortom, passen destinaties op sportshirts bij de huidige professionele status van ons vakgebied of zijn we nog weinig opgeschoten?

Eduard Pieter Oud
Specialist citymarketing

 

Steden hebben natuurlijk ook andere banden met sportwedstrijden en in het bijzonder wielrennen. Naar aanleiding van de start van de Vuelta in 2022 werd onze specialist geïnterviewd door BNR over het belang hiervan.

Meer weten over sponsoring? Onze SponsorMonitor biedt jaarlijks een analyse van de Nederlandse sponsormarkt

Financiering van citymarketing overal anders

In onze praktijk zien we dat financiering van citymarketing overal anders is. Gemeenten betalen op verschillende manieren hun structurele bijdrage. Er zijn vier hoofdvormen in hoe gemeenten hun (externe) city- of destinatiemarketing organisatie betalen: subsidie, (quasi) inhouse aanbesteding, openbare aanbesteding en dienst algemeen economisch belang (DAEB). Gemeenten switchen overigens  met regelmaat van vorm. Het valt op dat de ene gemeente kiest voor een model dat de ander juist weer loslaat. Keuzes worden meestal ingegeven door juristen. Maar waarop baseren zij zich?

Concrete doelstellingen

Tot enkele jaren terug kenden ons soort organisaties vooral reguliere subsidies. We moesten een plan en begroting aanleveren en achteraf verantwoorden maar heel concreet was dat niet. Omdat overheden  meer grip wilden krijgen op hun bestedingen kwamen er projectsubsidies. Het geld kreeg een duidelijker doel dan de algemene middelen. Nog steeds zien we (project)subsidies vaak tot tevredenheid van beide partijen.

Om de marketingorganisatie in relatie tot de gelden meer te sturen kwamen KPI’s bij gemeenten in beeld. Deze concretisering paste echter slecht binnen een subsidievorm. Alternatieven die beter bij de KPI’s pasten waren de openbare en de quasi inhouse aanbesteding en de DAEB. In praktijk zien we overigens dat deze vormen regelmatig worden gecombineerd met (project)subsidies.

Campus Groningen

Private gelden

Mede bepalend voor de keuze van een model is de mate van private financiering. Veel marketingorganisaties ontvangen gelden vanuit het bedrijfsleven. Een redelijk aantal haalt ook geld op bij de consument, bijvoorbeeld via VVV’s/brandstores. Binnen de subsidiestructuur was dat nooit een probleem. De quasi inhouse aanbesteding kent echter een maximum (percentage) privaat in verhouding tot publiek geld. Dit model is daarmee niet geschikt voor een deel van de marketingorganisaties. De DAEB is dan een optie. Privaat geld is onbeperkt mogelijk maar er moet wel worden aangetoond dat het overheidsgeld niet wordt besteed aan commerciële activiteiten. Dat gebeurt via ‘DAEB staat’. Ook de openbare aanbesteding kent geen beperkingen voor private geldstromen.

Europa

Europese regelgeving heeft veel invloed op de keuze voor een financieel model. City- of destinatiemarketing wordt gezien als marktactiviteit, iets wat ook door marktpartijen kan worden uitgevoerd. Daarom zou het moeten worden aanbesteed. Hoewel het in de rest van Europa zeldzaam is zien we in ons land gemeenten die dit doen. Zij schrijven een openbare aanbesteding uit en publiceren die. Vervolgens kan ‘iedereen’ reageren. Via criteria kan een gemeente wel wat sturen, maar het blijft een proces met een onzekere uitkomst. Dit aanbestedingstraject is kostbaar voor gemeenten en inschrijvers.  Daarnaast blijkt marketing lastig te vangen in de aanbestedingsregels. Voor gemeenten die marketing wel als marktactiviteit beschouwen en niet openbaar willen aanbesteden zijn de DAEB en de quasi inhouse aanbesteding alternatieven.

Overheidsbetrokkenheid

De mate van grip die een gemeente wil hebben op de marketing(organisatie) kan de keuze voor een model beïnvloeden. De eerder genoemde KPI’s bieden natuurlijk een mogelijkheid maar soms is dat onvoldoende. Vanuit de gedachte dat een gemeente de belangrijkste partner is van de marketingorganisatie is dat ook niet vreemd.

De openbare aanbesteding geeft het minste grip. De opdracht wordt verstrekt aan een derde partij die zelfstandig is in de uitvoering mits de (tussentijdse) afspraken worden nagekomen. In praktijk blijkt overigens dat gemeenten die hebben aanbesteed maar moeilijk kunnen loslaten. Wellicht hadden ze  beter kunnen kiezen voor een andere vorm. Zo kan bij de DAEB worden gestuurd op KPI’s en zijn ‘controle afspraken’ mogelijk. De zelfstandigheid van de uitvoerder is echter wel geborgd. Een subsidie biedt weinig concrete handvaten maar wel een binding. De meeste grip is er bij de quasi inhouse aanbesteding. De marketingorganisatie wordt feitelijk gezien als verlengstuk van de gemeente.

Wat is wijsheid?

De financiering van citymarketing is overal anders omdat veel factoren de keuze kunnen beïnvloeden. Waarop gemeentelijke juristen hun mening baseren is niet helemaal duidelijk. Dit artikel is bedoeld als inleiding. Er zijn meer voor- en nadelen te geven voor alle modellen. Uitgangspunt zou bij elke oplossing moeten zijn dat de city- of destinatiemarketingorganisatie lokaal geworteld is. En bij voorkeur heeft het een publiek-privaat karakter. Dit zijn randvoorwaarden om een zo goed mogelijk marketing resultaat te bereiken.

Wil je meer weten? De Respons specialisten hebben (praktijk) ervaring met alle genoemde vormen.

Eduard Pieter Oud
Specialist City- en destinatiemarketing

Almere Shopping Mall

Corona is drama voor binnenstad

Corona is een drama voor de binnenstad en dan met name de coronamaatregelen. Natuurlijk, in een pandemie is het lastig beslissingen nemen. In dit blog dan ook geen discussie over de maatregelen zelf, maar meer over de gevolgen voor de binnenstad. De centra van steden hadden het ook voor de ontdekking van Covid19 lastig. De opkomst van het online shoppen leidde al tot minder winkels en  leegstand. Zowel ketens als lokale winkeliers sloten vestigingen. Weliswaar groeide het horeca aanbod maar dat vulde zeker niet alle ontstane ruimte. Daar komen de gevolgen van corona dus bovenop. Open, dicht, open, dicht en juist in de tijden dat veel ondernemers het belangrijkste deel van hun omzet moeten maken. Je kunt nog zo’n goede ondernemer zijn, je moet wel mogen ondernemen.

Diversiteit van de stad

Hoewel de schade van de lockdowns vooralsnog beperkt lijkt, is de vrees voor grote aantallen sluitingen van winkels en horeca bedrijven groot. Hebben we straks een binnenstad alleen nog drogisterijen, supermarkten en andere essentiële winkels? Wellicht komen er straks regelingen om het financiële (voorraad- en omzet)verlies te beperken, maar wat doet het met de ondernemer? Heeft die er nog vertrouwen in? Of verwachten ze dat nu hun klanten weer massaal naar de online shops worden gestuurd ze straks in mindere mate terugkomen?

Het gevolg kan zijn dat ondernemers die voor corona ondanks de concurrentie van webwinkels een goede boterham konden verdienen, definitief de handdoek werpen. Bij gebrek aan perspectief. En de angst is dat vooral die winkels die de stad divers en daarmee het bezoek aantrekkelijk, maken het loodje leggen.

In de horeca hetzelfde verhaal. Hoewel het lijkt alsof de bedrijven met in ieder geval een terras het aardig doen en er toch best nog wel wat kon, is ook hier de nood hoog. Ook creatieve horeca ondernemers moesten gewoon hun tent sluiten. En voor veel binnenstad bedrijven biedt thuis bezorgen nauwelijks soelaas. Daarbij, de financiële compensatie is beperkt. En wat te denken van ondernemers die juist in coronatijd zijn gestart. We zouden ze moeten koesteren maar ze worden hard gestraft. Ze mogen buiten hun schuld niet ondernemen en worden ook nog eens niet gecompenseerd.

De vrees dat de binnensteden worden uitgekleed is groot. Juist die leuke lokale winkeliers en horecabedrijven zorgen voor de diversiteit in de binnenstad. Ze brengen beleving en maken de stad een bezoek waard. Een goede mix van ketenbedrijven en (veel) lokale ondernemers blijkt juist een grote aantrekkingskracht te hebben.

Breda Carnaval Evenementen

Evenementen

Het centrum is in veel gemeenten het decor voor evenementen. De afgelopen twee coronajaren was daar echter weinig sprake van. Er zijn zeker zorgen over het organiserend vermogen. Zijn er straks nog wel organisatoren over van die leuke, lokale evenementen? Er zijn signalen dat als alles nog langer duurt professionele organisatoren en toeleveranciers omvallen. Maar ook zien we dat vrijwilligers afhaken na twee jaar te hebben stilgestaan.

Maar daarnaast zou het verdwijnen van die lokale winkels en horecabedrijven een harde klap zijn voor de evenementen. Juist die ondernemers betalen en organiseren (mee). Of het nu gaat om de intocht van Sinterklaas, culturele optredens of shopping nights, zij maken zich er hard voor. Veel ketenbedrijven, een enkeling uitgezonderd, openen slechts de deuren als er wat gebeurt maar meebetalen of organiseren komt heel zelden voor. Zeker door de “essentiële” ketenwinkels niet.

Toerisme

Grote, middelgrote of kleine steden, corona is een drama voor elke binnenstad. Het bezoeken van steden staat onder grote druk. Steden in traditionele toeristische regio’s in het buitengebied (kust, bos) hebben het nog wel aardig gedaan, dankzij de Nederlander die “Lekker weg in eigen land” ging. Maar steden die gericht zijn op het internationale bezoek hebben het veel zwaarder. En gezien de wispelturigheid van het virus en de maatregelen is het de vraag hoe snel deze markten zich herstellen.

Samenwerken om te zorgen voor een diverse binnenstad met een eigen identiteit is het credo. Waarschijnlijk met een compactere binnenstad. En zorg voor het behoud van evenementen die juist voor extra beleving zorgen. Daar zijn we straks zeker aan toe.

Eduard Pieter Oud,
Specialist Citymarketing

Festivals Mysteryland

Evenementenzomer 2021: hoe druk wordt het echt?

Evenementenzomer 2021 staat voor de deur: hoe druk wordt het nu echt? 

Sinds kort kunnen mensen zich laten testen om deel te nemen aan sociale activiteiten, zoals het bezoeken van evenementen. In het eerste weekend waarin toegangstesten breed werden ingezet, maakten meer dan 25 duizend mensen een testafspraak bij een van de 75 “Testen voor Toegang” locaties. Het grootste evenement dit weekend was de uitzwaaiwedstrijd van het Nederlands elftal tegen Georgië. In Enschede kwamen ruim 7.500 bezoekers. Ook bij het EK hockey in Amstelveen waren duizenden toeschouwers welkom via een Testen voor Toegang-test. 

Het (gratis) beschikbaar stellen van tijdelijke sneltesten is een van de maatregelen waarmee het kabinet poogt het evenementenjaar 2021 nog enigszins te kunnen redden. De nadruk ligt op ‘enigszins’, want inmiddels zijn in de periode januari tot en met mei 2021 inmiddels bijna 1.800 evenementen (die voldoen aan de criteria van Respons) afgelast. In 2019 realiseerden deze ruim 29 miljoen bezoeken.   

Tijdelijke XL-testpaviljoens 

De sneltesten via Testen voor Toegang moeten ervoor zorgen dat evenementen en festivals vanaf 30 juni (stap 4 van het openingsplan) met de normale capaciteit kunnen gaan plaatsvinden. Op 22 juni valt het besluit hierover. Er is een aanmeldportaal voor organisatoren. Inmiddels hebben zich voor de periode tot eind september al meer dan 100 evenementen gemeld. Die zijn goed voor in totaal circa 1,5 miljoen bezoekers. Om te zorgen dat er straks voldoende capaciteit is, bouwt Stichting Open Nederland momenteel acht tijdelijke XL-testpaviljoens verspreid over het land. De stichting, ook verantwoordelijk  voor de exploitatie, verwacht deze XL-locatie vanaf de tweede helft van juli in gebruik te nemen. Er is dan een capaciteit van 11.500 testen per dag.  

Augustus- en septemberdrukte  

Vraag is of het voldoende is om iedereen tijdig te testen die naar een festival wil. Of deel wil nemen aan een andere activiteit waarvoor testen noodzakelijk is. De grootste evenementendruk ligt in de maanden augustus en september. In juli zijn inmiddels al veel evenementen en festivals gecanceld of verplaatst. In de media verschenen al berichten over de te verwachten ‘grote drukte’ in augustus en september. Maar uit cijfers van Respons  blijken die maanden vooralsnog niet drukker dan augustus en september 2019. Het verwachte totale bezoekaantal van augustus 2021 (10,1 miljoen) ligt een kwart lager dan de gerealiseerde bezoekaantallen van augustus 2019 (13,4 miljoen). Ook september 2021 wordt niet zo druk als dezelfde maand in 2019. Toen ging er bijna een miljoen mensen méér op evenementenbezoek dan de verwachting nu is.

Het is dus niet zo dat de sector de verwachte drukte in augustus en september niet aan kan. We hebben drukkere jaren meegemaakt. Maar mede door corona is de rek bij de hulpdiensten en toeleveranciers er een beetje uit. Zo werd het naar september verplaatste Awakenings Festival afgelopen week afgeblazen vanwege capaciteitsproblemen bij de politie. Dagblad De Gelderlander meldde vorige week dat het eveneens verplaatste Zwarte Cross (23 t/m 25 september) op losse schroeven staat vanwege personeels- en materiaaltekorten bij enkele toeleveranciers.  

Het probleem wordt mede veroorzaakt doordat de drukte zich dit jaar lijkt te concentreren op een aantal weekenden in augustus en september. Meer dan in andere jaren vinden dan meerdere grote, nationale evenementen tegelijk plaats.  

Een analyse van de evenementendata van Respons levert een overzicht op van de weekenden in augustus en september 2021. Resumerend kan worden gesteld dat alle weekenden in augustus en september druk zijn. Maar het eerste weekend van september (Formule 1-Zandvoort) is het ‘superweekend’:  

7/8 augustus: “Dekmantel-weekend”: Dekmantel Festival, Castlefest, openingsweekend Theaterfestival Boulevard, Lakedance, Loveland, Jack’s Racing Day, openingsweekend Hoornse Kermis,  

14/15 augustus: “Valley-weekend”: Dance Valley, Dutch Valley, Grachtenfestival Amsterdam, Freshtival, STRAF_WERK Festival, Hidden Garden, De Parade Amsterdam (ovb), Mañana Mañana, UCI WK BMX 

21/22 augustus: “Lowlands-weekend”: Lowlands, Noorderzon, Haarlem Jazz & More, Decibel Outdoor, Strandfestival ZAND, Reggae Lake Festival, Longines Global Champions Tour Valkenswaard, Prinsengrachtconcert, Latin Village Festival 

28/29 augustus: “Mysteryland-weekend”: Mysteryland, Down The Rabbit Hole, Uitmarkt Amsterdam, Festival Strand, We love the 90’s, Soenda Festival, Ground Zero, Hullabaloo Festival, Groningens Ontzet 

4/5 september: “Formule 1-Zandvoort-weekend”: Formule 1 Heineken Dutch Grand Prix Zandvoort,  Paaspop, Weekend van de Rollende Keukens, HISWA te Water, Tong Tong Fair Den Haag, LIVE on the BEACH, Valtifest, Lief Festival, Masters of Hardcore, Into The Great Wide Open, A State of Trance, Dokkumer Admiraliteitsdagen, Wereldhavendagen Rotterdam, Nederland – Montenegro (WK kwalificatie), ZeeZout Festival,  Lentekabinet/Zomerkabinet, Total Loss Festival 

Het weekend van 11/12 september is het “DGTL-weekend”, maar valt het aantal landelijke evenementen relatief mee.  

18/19 september: “KLM Open-weekend”: KLM Open, Weir Venloop, Horse Event, Summerlake Festival, Vunzige Deuntjes Festival, By the Creek Festival, Dam tot Dam Weekend, Popfestival Breda Barst, Central Park Festival

25/26 september :“Zwarte Cross-weekend”: Zwarte Cross Festival, Nederlands Film Festival, Kermis Weert, Supremacy, Het Amsterdams Verbond, Mystic Garden Festival, Mud Masters, NN CPC Loop Den Haag, IRONMAN Westfriesland, Gelderpop 

Terug naar normaal in ‘superweekend’ 

Het wordt nog een hele uitdaging voor de evenementensector om de evenementenzomer goed te laten verlopen. De sector is namelijk ook als toeleverancier betrokken is bij de tijdelijke ‘testen-voor-toegang’ locaties. Het levert extra druk op om ook de vele evenementen en festivals van spullen te voorzien. Het zou enorm schelen als gevaccineerde bezoekers zich vooraf niet hoeven te laten testen. Zij kunnen dan via de CoronaCheckapp naar binnen. Uitspraken van Hugo de Jonge over het loslaten van de coronomaatregelen vanaf 1 september helpen de evenementensector. Dan gaan we in stap zes van het openingsplan ‘terug naar normaal’. Toegangstesten zijn dan niet meer nodig. Het zou mooi zijn als we met ingang van het ‘superweekend’ zo ver zijn.  

Lex Kruijver
Specialist Evenementen

 

Met een abonnement op onze database(s) beschik je altijd over een actueel overzicht van evenementen.

Sail Amsterdam

De actualiteit van evenementen

Recent presenteerde onze specialist Lex Kruijver de actualiteit van evenementen in corona tijd bij de EvenementenTop van gemeente Velsen. Hij ging in op ontwikkelingen en verwachtingen. Alles gebaseerd op analyse van onze database en onze quickscans. De uitkomsten delen we via deze blog. De sheets waarnaar wordt verwijzen staan onderaan het artikel.

De afgelopen 10 jaar (2010 – 2019) was er een groei van de totale evenementenmarkt naar een omvang van € 7,4 miljard en ruim 100.000 banen (sheet 1). De branche van publieksevenementen stond er ultimo 2019 goed voor (sheet 2) met uitstekende vooruitzichten. Maar corona zette een streep door het evenementenjaar 2020. Het betekende een omzetderving van 6 miljard (sheet 3).

Inmiddels beschikken we over realisatiecijfers van het 1e kwartaal 2021 (sheet 4). Deze liggen zelfs nog iets onder onze prognose van begin januari. In het eerste kwartaal vonden er slechts 67 evenementen plaats. Dat is 9% van het aantal in Q1 2019. Daaronder 50 ‘online’ edities en twaalf fysieke evenementen zonder publiek (topsport). Daarnaast waren er vijf testevenementen onder de vlag van Fieldlabs, die volledig verantwoordelijk waren voor de 10.000 bezoeken. Zo’n 60 evenementen zijn verplaatst naar later in 2021. In vergelijking met 2019 vonden er rond de 600 evenementen niet plaats in het 1e kwartaal 2021.  

Afgelaste evenementen

Op dit moment (begin april) staat de teller van ‘afgelaste’ evenementen op bijna 1100. Dat is inclusief de verplaatsingen naar 2022. Het is ruim een kwart van het totaal aantal evenementen per jaar. Vrijwel alle (96%) afgelaste events zouden hebben plaatsgevonden in het eerste halfjaar van 2021. Deze evenementen zouden goed zijn voor bijna 22 miljoen bezoeken. Dat is nagenoeg een kwart van het totale bezoekaantal van 90 miljoen dat alle evenementen in 2019 realiseerden.

Onze verwachting is dat het aantal afgelaste evenementen nog verder oploopt. Er staan nu nog in veel (veiligheids)regio’s evenementen tussen 5 mei en 1 juli op de kalender. Het is twijfelachtig of die (allemaal en fysiek) doorgaan (sheet 5). We hebben de grootste afgelaste evenementen van Q1-2021  (o.b.v. bezoekaantallen 2019) in beeld gebracht (sheet 6).

Verplaatsingen naar vooral september en oktober 

Momenteel (begin april) hebben 188 evenementen gekozen om te verplaatsen naar een later moment in 2021. De meeste evenementen kiezen voor het 3e kwartaal. September is de populairste maand, gevolgd door augustus. Bijna 30% verplaatst naar Q4, vooral naar oktober (sheet 6). We hebben een specifieke analyse gemaakt van festivals en sportevenementen voor 2021. Bronnen zijn de realisatiecijfers 1e kwartaal en de naar beneden bijgestelde verwachtingen voor het 2e kwartaal (sheet 7 en 8).

Recentelijk hield Respons quickscans onder organisatoren van festivals en sportevenementen. Zij verwachten dit jaar minder bezoekers en deelnemers. Oorzaken zijn de waarschijnlijk nog geldende beperkende coronamaatregelen en terughoudendheid onder consumenten (sheet 9 en 10). Ondanks alles verwachten organisatoren in 2022 weer sterk terug te komen. Vooral bij festivals is het vertrouwen om volgend jaar weer te kunnen organiseren hoog.  

Wist je dat je met een abonnement op onze database zelf (actuele en benchmark) analyses kunt maken.

De presentaties van de EvenementenTop Velsen zijn online terug te kijken, niet alleen van onze specialist Lex Kruijver maar bijvoorbeeld ook een item over de uitkomsten van de Fieldlabs:

Amsterdam toerisme

Leve de toerist!

Door corona staan we volgens velen op een splitsing. Welke richting willen we op in het ‘after covid’ tijdperk? Gaan we door op de ingeslagen weg of gebruiken we het momentum om de koers te verleggen? In de toeristische sector worden deze vragen gesteld en onderwerpen die worden benoemd zijn onder meer transport (vliegen!), druk op milieu en openbare ruimte maar ook economie en houdbaarheid van voorzieningen. In eigen land denken we er ook over na: hoe straks verder?

Vóór de pandemie hadden we het vooral over de verwachte groei van het wereldwijde toerisme en de effecten die de groei zou (kunnen) hebben. Overtoerisme is een nieuw woord dat model staat voor een gevoel dat de leefbaarheid sterk is aangetast door de aantallen (toeristische) bezoekers en het ontstaan van een mono cultuur in de voorzieningen als gevolg, zoals in Amsterdam of Venetië. Voor lokale Nederlandse beleidsmakers en politici is onze hoofdstad een belangrijke referentie. Er is een tweeledige reactie zichtbaar: stuur ze maar naar ons óf dat willen we niet. Het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen schrijft in ‘Perspectief 2030’ hoe we in de toekomst de groei kunnen managen, maar de bezoeker blijft welkom!

Covid19 heeft ons vakantiepatroon, in ieder geval tijdelijk, veranderd. Voor de uitbraak waren citytrips zeer populair, nu zien we dat vooral het buitengebied een grote aantrekkingskracht heeft. Campings, boten en vakantiewoningen wonnen het van hotels en AirBnB en we blijven vooral  dicht bij huis. In Nederland zien we dat de regio Amsterdam de grootste klappen heeft gekregen en gebieden als de Noordzeekust en Veluwe de (verblijfs)schade wisten te beperken door de goede zomer van 2020. Als we kijken  naar vermaak zoals musea, attracties en natte horeca, dan zien we overal een sterk achterblijvende vraag, met name veroorzaakt door de beperkende maatregelen. Maar ook daarvoor geldt dat de Amsterdamse regio er meer last van heeft dan andere (traditionele) toeristische bestemmingen.

Wat er straks gebeurt, als eerst Europa en later de rest van de wereld is gevaccineerd, is moeilijk te voorspellen. Blijven we dichtbij huis of gaan we toch weer verder weg? Gaan we kamperen of pakken we toch weer een vliegtuig met een hotel? Het zijn spannende en tegelijk onzekere tijden. Maar als iets duidelijk is geworden, is het dat toerisme geen vanzelfsprekendheid is. Dat was al niet zo vóór de pandemie, zeker niet tijdens en ook niet er na. We moeten er hard aan trekken om de bezoekersstromen weer op gang te krijgen. Maar dan wel met het uitgangspunt dat toerisme een middel is en geen doel. De afgelopen jaren zijn we dat misschien wat uit het oog verloren. Toerisme moet bijdragen aan welvaart en welzijn van bewoners. En omdat elke gemeente of regio is anders is, is maatwerk – nu en straks – om te komen tot duurzaam en passend herstel vereist.

Hoewel het uitblijven van buitenlands toeristisch bezoek in Nederland als totaliteit minder effect heeft dan in landen waar de bezoekerseconomie primair is (zoals Spanje, Griekenland), zien we wel grote nadelige gevolgen. Niet alleen voor ondernemers (horeca, hotels, attracties) maar ook gemeenten (toeristenbelasting, parkeergelden) en OV-bedrijven hebben er veel last van. En dat heeft weer een negatieve invloed op de welvaart en het welzijn van de bewoners. Zorgen zijn er nog meer voor het cultuur-historisch en museale aanbod. Ons publiek-private model werkt  prima, maar gaat met een pandemie onderuit. Veel van onze voorzieningen zijn voor een groot deel afhankelijk van bezoekersinkomsten. Door het uitblijven van gasten wordt de toekomst van (culturele en historische) voorzieningen bedreigd met nadelige gevolgen voor bijvoorbeeld beheer en onderhoud van erfgoed.

Toerisme biedt kansen voor herstel van de economie, kan bijdragen aan leefbaarheid (OV,  middenstand), behoud van het cultureel aanbod (erfgoed, musea) én de schatkist van de lokale overheid (toeristenbelasting, parkeren). Die kansen moeten we grijpen maar dan wel op een economische, sociale, maatschappelijke en duurzame wijze, gebruikmakend van de lessen uit het verleden. Leve de toerist!

Eduard Pieter Oud
Specialist Toerisme